Lịch là gì? Những loại lịch thường được sử dụng

Lịch là gì?

Lịch là một hệ thống đã có từ rất lâu đời, được dùng để đặt tên cho các chu kỳ thời gian, thông thường là theo các ngày. Ngày nay, lịch thường được in trên giấy để để việc tra cứu thời gian được dễ dàng hơn.

Dù lịch là một phát minh vĩ đại của con người, tuy nhiên bạn sẽ bất ngờ nếu như biết “Sổ nợ” là nguồn gốc của từ “Lịch” đó. “Calendarium” tiếng La-Tinh có nghĩa là “sổ nợ”. Trong lịch sử, các con nợ sẽ phải phải trả tiền lãi và thanh toán gốc cho chủ nợ vào đầu tháng. Lâu dần, theo thói quen họ sử dụng “Calendarium” để ám chỉ ngày “nhận lương” của các chủ nợ. Và từ “Lịch – Calendar” bắt nguồn từ đó.

Các loại lịch được sử dụng hiện nay phần lớn là Dương lịch, Âm lịch, hay một số loại lịch mang tính địa phương khác.

Một số loại lịch đang được sử dụng

Dương lịch

Dương lịch dựa trên thay đổi thấy được theo mùa và được tính theo sự chuyển động của Mặt Trời. Dưới thời Cộng hòa La Mã, Dương lịch Julius đã được chấp thuận. Mỗi năm trong lịch có 365 ngày, ngoại trừ năm nhuận (4 năm 1 lần) có 366 ngày. Vì thế năm trung bình mỗi năm theo dương lịch chúng ta có 365,25 ngày. Lịch này cũng lệch dần với sự thay đổi của các mùa.Và từ năm 1582, dương lịch trở thành lịch phổ biến và thông dụng nhất trên thế giới.

Âm lịch

Khác với Dương lịch được xây dựng dựa trên sự chuyển động của mặt trời, Âm lịch được người xưa tạo nên nhờ sự quan sát các chu kỳ chuyển động của mặt trăng. Một tháng  Âm lịch có độ dài đúng bằng khoảng thời gian mặt trăng hoàn thành 1 chu kỳ quay xung quanh trái đất. Được coi là loại lịch cổ xưa nhất nhưng ngày nay, Âm lịch chỉ còn được sử dụng bởi một số tôn giáo như Hồi Giáo, Phật Giáo.

Ở Việt Nam, Âm lịch tuy không còn được sử dụng trong công việc hành chính, nhưng vẫn được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động truyền thống và tâm linh như: ngày Tết, lễ hội, giỗ chạp, cưới xin… Ngoài ra, Âm lịch cũng được tham khảo khi xây nhà, mua sắm tài sản lớn, khai trương công ty, cửa hàng…v…v

Âm dương lịch

Âm dương lịch là lịch được đồng bộ theo cả chuyển động của Mặt Trăng và chuyển động biểu kiến của Mặt Trời – ví dụ lịch Do Thái. Âm dương lịch là một biến thái của âm lịch nhưng có tính đến sự bù lại cho các sai lệch này bằng cách bổ sung thêm một tháng để có thể điều chỉnh các tháng tương đối phù hợp theo mùa.